İstanbul'da Kahvehaneler
Kahvehanelerin açılmasıyla karagöz oynatıcılan, öykü anlatıcıları, halk ozanları ve meddahlann rağbet ettikleri mekanlar haline gelmiştir ve daha önceleri genellikle açık havada gerçekleşen halk eğitimini bir mekan içine taşıma fırsatı da doğmuştur. İstanbulda ilk kahvehane 1554-1555 yılında Tahtakale semtinde, Halepli Hakem ve Şamlı Şems adında iki Arap kökenli tüccar tarafından açılır. Kanuni'nin saltanat yılları, kahve içme alışkanlığının şehir hayatında henüz yeni kökleşmeye başladığı bir dönemi kapsamaktadır.
İlk kahvehanenin açılmasıyla padişahın ölüm tarihi olan 1566'ya kadarki zaman zarfında kahve, şehir halkı tarafından tanınmış, ancak içildiği mekanlar birer muhalefet odağı niteliği kazanmamıştı. Ayrıca padişahın bu yeni içecekten zevk aldığı Topkapı Sarayı'nda "Kahvecibaşılık" görevi tahsis ettiği bilinmektedir. Özellikle dindar çevreler, kahvenin insanları bir araya getirici ve camilerden uzaklaştırıcı etkisinden korkarak kahveyi yasaklamaya çalışmışlardır.
Örneğin; Kanuni Sultan Süleyman döneminde Şeyhülislam Ebusuud Efendi'nin kömür derecesinde kavrulan maddeleri içmeyi yasaklaması ilk kahve yasağı ilgili metnidir ve 2. Selim dönemine (1566-1574) tarihlendirilir. Bu dönemden itibaren ulemanın dikkati, kahve alışkanlığının şehir hayatında doğurduğu sosyo-kültürel sonuçlar üzerinde yoğunlaşmış ve 1633'te 4. Murad tarafından konulan şiddetli yasağın hukuki zemini yine bu çevre tarafından hazırlanmıştır. İstanbul Kahvehaneleri ile ilgili bu yasak, önce halk arasında "Koltuk Kahvehaneleri" olarak tanınan gizli toplantı yerlerinin faaliyete geçmesiyle etkisini kaybetti ve 4. Murad'ın 1640'ta ölümünden sonra yasaklar tamamen gündelik hayattan silindi.
Evliya Çelebi'ye göre XVII yy.'da İstanbul'da 55 kahve dükkanı ve 300 kahve deposu vardır.Kahvenin, İstanbul'daki bu yaygınlığı, bir süre sonra kahvenin Avrupa'ya geçmesine yol açmıştır.
tarihe yolculuk ve kahve hakkında çok güzel bir yazı elinize sağlık...
YanıtlaSilwww.girisimcifikir.com